แมวท้องผูกมีอาการอย่างไร?

แมวท้องผูก(Constipation in Catsonstipation in Cat)

ถ้าเป็นคนละก็ง่าย เพราะเมื่อเราไม่ถ่ายอุจจาระคงแสนทรมานจนต้องรีบไปหาหมอแล้ว แต่แมวล่ะเค้าพูดไม่ได้นะปัญหา ท้องผูกในระยะแรกๆ จะทราบได้ยากมาก ถ้าแมวตัวนั้นไม่ได้เลี้ยงอยู่กับเจ้าของตลอดเวลาและที่สำคัญถ้าเจ้าของไม่ ช่างสังเกตและไม่เคยใส่ใจหรือหมั่นคอยดูแลพฤติกรรมการขับถ่ายอุจจาระและ ปัสสาวะของแมวเลย ปรกติแล้วแมวก็ต้องถ่ายทุกวันเหมือนกับคนเราเช่นกัน ถ้าเริ่มไม่ถ่ายหนึ่งวันอุจจาระจะหมักหมมในลำไส้ใหญ่และสะสมเพิ่มขึ้นไป เรื่อยๆ หากไม่ถ่ายอีกในวันต่อไป ฉะนั้นอาการเริ่มต้นที่สุดของแมวท้องผูกคือ ไม่ถ่ายอุจจาระ จากนั้นเมื่อนานมากขึ้นแมวจะปวดท้อง ร้องครางตอนที่ถ่าย และเริ่มมีการเบ่งถ่ายนานๆ มีอุจจาระเหลวๆ ไหลออกมาเปรอะเปื้อนรอบๆ รูทวาร ทำให้เจ้าของหลายท่านสับสนนึกว่า แมวท้องเสียทั้งๆ ที่ท้องผูกมาก ที่เป็นเช่นนี้เนื่องจากบริเวณลำไส้ใหญ่มีกลุ่มเซลล์ที่ทำหน้าที่สร้างสาร คัดหลั่งเมื่อมีอาการอักเสบการสะสมของอุจจาระมากๆ ทำให้มีการสร้างเจ้าสารคัดหลั่งที่ว่านี้มากเช่นกันและเมื่อแมวเบ่งมันก็จะ ไหลออกมาง่ายกว่าก้อนอุจจาระแข็งๆ แมวบางตัวเบ่งมากจนหมดแรง บางตัวเบ่งจนน้ำลายไหล บางตัวเบ่งจนอาเจียนตามมา และตัวแมวจะมีกลิ่นเหม็นอุจจาระมากเพราะมันมีอุจจาระเล็ดออกมาตลอด แมวจะมีอาการเบื่ออาหาร ซึม หนังเหี่ยวเพราะขาดน้ำมาก หมดแรงและตายได้ถ้าไม่ได้รับการรักษา

ทำไมแมวถึงมีอาการท้องผูก? สาเหตุของปัญหาท้องผูกที่เราพบได้ ขอเริ่มจากปัญหาส่วนของลำไส้ใหญ่ตีบจากการถูกกด เช่น แมวได้รับอุบัติเหตุที่ทำให้กระดูกเชิงกรานหักหรือเคลื่อนมาขวางช่อง เชิงกราน
หลาย ตัวถูกรถชนที่สะโพกไม่ถึงตายแต่ก็ได้รับผลพวงของปัญหาดังกล่าว ถ้าการชนครั้งนั้นแรงพอที่จะทำให้ส่วนของกระดูกสะโพกเคลื่อนมากดที่ลำไส้ ใหญ่ ถ้าแมวของใครกำลังเผชิญปัญหานี้ต้องสังเกตการขับถ่ายของเค้าด้วยว่าปรกติ หรือไม่ ยัง มีแมวบางตัวมีเนื้องอกในช่องท้องมากดลำไส้ใหญ่ ทำให้การขับอุจจาระไม่สะดวกแมว อีกปัญหาที่ทำให้แมวท้องผูก คือ มีการขยายตัวและลดการบีบตัวของลำไส้ใหญ่ จนทำให้เกิดอาการที่เรียกว่า เมกกะโคลอน (Megacolon) นึก ถึงลำไส้ใหญ่โดยปรกติมันเหมือนท่อตรงๆ ขนาดใหญ่ที่มีหน้าที่กักเก็บอุจจาระแล้วขับถ่ายออกมา เมื่อมันลดการบีบตัว อุจจาระจะออกันมากขึ้นและขยายขนาดจากท่อที่ตรงๆ ก็จะเริ่มขยายออกเป็นกระพุ้งทำให้อุจจาระไปออสะสมเป็นอย่างมาก อาการนี้ยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด จากสถิติพบว่าแมวตัวที่อ้วนและไม่ค่อยมีกิจกรรมใดๆ มีความเสี่ยงมากกว่าแมวตัวที่ผอมเพรียว ว่องไว ปัญหาสุดท้ายเกิดได้จากการอุดตันของลำไส้ใหญ่เอง มีปัจจัยมากมายเช่น จากก้อนขนที่แมวเลียเข้าไป (Hairball) เนื่อง จากพฤติกรรมการเลียขนตัวเองจากทำความสะอาดและชอบตกแต่งขน เมื่อเลียขนย่อมมีขนติดเข้าไปในทางเดินอาหารในลำไส้และมันจะสะสมอุดตันได้ใน ที่สุด แมวบางตัวมีเนื้องอกที่ในลำไส้ใหญ่เองเลยก็มี ซึ่งส่วนใหญ่จะเริ่มมีอาการถ่ายเป็นเมือกเลือดร่วมและเป็นนาน ๆ เรื้อรังไม่หาย เพราะเนื้องอกจะค่อยๆ ขยายขนาดขึ้นเรื่อยๆ และเมื่อมีขนาดใหญ่มาก พอที่จะปิดกั้นอุจจาระนั่นก็เกิดปัญหาท้องผูกตามมา แมวพวกสุดท้ายที่เกิดปัญหาท้องผูกเนื่องจากการกลืนกินสิ่งแปลกปลอมของแข็งๆ อย่างกระดาษ พลาสติก เศษกระดูก ลงไปในทางเดินอาหารมันจะไปสะสมอุดตันในทางเดินอาหารได้ นอกจากนี้อาการท้องผูกยังอาจเกิดจากปัญหาทางโครงสร้างและกระดูก จนแมวไม่สามารถลงไปถ่ายที่กระบะทรายได้ การได้รับยาต้านมะเร็ง หรือยาลดกรดติดต่อกันเป็นเวลานาน ก็เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ท้องผูกได้

การตรวจวินิจฉัยแมวท้องผูกทำได้อย่างไร? เบื้องต้นดูจากอาการที่แมวแสดงออก จากนั้นเจ้าของสามารถคลำตรวจช่องท้องของแมวได้เลย ตำแหน่งที่คลำตรวจคือ ส่วนของลำตัวช่องท้องตรงขาหนีบ เจ้าของสามารถใช้มือบีบคลำเองได้ ปรกติก้อนแข็งเป็นลำยาวๆ นั่นคือ อุจจาระที่สะสมในลำไส้ใหญ่ การเอกซ์เรย์จะช่วยทำให้วินิจฉัยได้แม่นยำและสามารถบอกได้ว่ามีการสะสมมาก น้อยขนาดไหน ขนาดของลำไส้ปรกติดีหรือไม่

การจัดการแมวที่มีอาการท้องผูกทำอย่างไร? เบื้องต้นต้องตรวจดูสภาพของปัญหาท้องผูกก่อนว่ารุนแรงขนาดไหนเพราะถ้าเป็น มาก การให้ยาถ่ายไม่สามารถที่จะขับถ่ายเอาอุจจาระที่สะสมออกไปได้ การสวนล้างและล้วงเอาอุจจาระที่คั่งค้างออกจำต้องทำก่อน ต่อจากนั้นคุณๆ ต้องหาสาเหตุที่ทำให้เกิดปัญหา เมื่อพบควรจัดการแก้ไข เช่น แมวมีก้อนขนสะสมจากการเลียต้องหมั่นให้ยาถ่ายขน แมวกินของแปลกปลอมต้องเก็บขึ้นที่สูงอย่าให้เค้ากินได้ และควรปรับอาหารที่ให้แมวกินเพื่อเพิ่มเยื่อใยมากขึ้นเพราะจะทำให้เกิดการ ดูด ของน้ำสะสมในอุจจาระได้มากขึ้น อุจจาระจะได้นิ่มทำให้ขับถ่ายออกไปสะดวก ปัญหาท้องผูกของแมวเป็นเรื่องสำคัญ เพราะมันจะทวีความรุนแรงมากขึ้นถ้าเจ้าของไม่ใส่ใจรักษาและหาทางป้องกัน รีบพาแมวไปหาสัตวแพทย์หากเค้าท้องผูก อย่านิ่งดูดายเพราะแมวไม่ได้มีเก้าชีวิตอย่างที่เราคิดนะครับ